N H Ữ N G .B Ả N .T Ụ N G .C A
__________________________________________________________________________THoàng đế rất sính văn chương, ngài cũng làm thơ nữa. Một ngày nọ, ngài vời hai mươi mốt thi sĩ danh tiếng nhất trong đế quốc của ngài vào sống trong hoàng cung. Ngài ban cho họ áo mão, dinh thự, xe ngựa, tiền bạc, yến tiệc suốt đêm ngày. Không có thú vui nào mà không có. Cứ thế, năm này sang năm khác. Nhờ vậy mà các ông trở nên mỡ màng béo tốt hơn hẳn trước đây. Một hôm, hoàng đế gọi tất cả những ông thi sĩ vào biệt điện của ngài. Ngài phán rất uy nghiêm:
- Đã ba năm, ta đãi các ông vào hàng thượng khách. Ta hưởng cái gì các ông hưởng cái đó. Hôm nay, ta muốn nhờ các ông một việc. Mong các ông hết lòng giúp ta.
Hai mươi mốt thi sĩ cùng cất tiếng:
- Muôn tâu hoàng thượng. Chúng thần hưởng ơn mưa móc của hoàng thượng đã nhiều, chỉ mong có dịp đền đáp. Xin hoàng thượng cho biết chúng thần phải làm gì. Chúng thần xin hết sức...
Hoàng đế phán:
- Công việc ta nhờ các ông khó khăn và hiểm nghèo, đòi hỏi các ông phải có thực tài, thực học. Đó là làm thơ.
Hai mươi mốt ông đều mừng rỡ. Làm thơ là sở trường của họ. Đây là cơ hội để họ thi thố tài năng trước mặt hoàng đế. Nhưng họ không hiểu vì sao hoàng đế lại cho rằng làm thơ là một công việc khó khăn hiểm nghèo. Mừng, nhưng họ vẫn sợ vì trong mắt hoàng đế hôm nay lấp lánh tia nhìn lạnh lẽo của đao phủ. Hoàng đế nói tiếp:
- Nhưng trước hết các ông hãy cho ta hỏi: Sứ mệnh cao cả thiêng liêng của một thi sĩ là gì?
Một ông bước ra tâu:
- Kính thưa hoàng thượng, theo ngu ý của thần, sứ mệnh cao cả thiêng liêng của thi sĩ là đưa mọi tâm hồn đến gần nhau hơn...
Ông ta còn nói dài nữa, toàn những lời đao to búa lớn. Một ông khác bước ra tâu:
- Thưa hoàng thượng. Sứ mệnh cao cả thiêng liêng của một thi sĩ là nâng cao tâm hồn con người đến khi hòa nhập vào linh hồn vũ trụ...
Hai mươi mốt ông lần lượt bước ra nói, rồi tranh cãi với nhau. Quyết liệt. Ông nào cũng minh triết, cao đàm, hùng biện. Hoàng đế mỏi mệt, lơ đãng nghe. Rồi ngài đưa tay ra hiệu cho tất cả các ông im lặng. Ngài phán:
- Tất cả các ý kiến của các ông ta đều rất trân trọng. Nhưng các ông uyên bác quá, cao siêu quá, ta không hiểu được nhiều. Bây giờ xin các ông hãy nghe ý kiến của ta.
Mọi người hồi hộp, nín thở lắng nghe. Biệt điện im phăng phắc. Từ trên cao, hoàng đế oai nghiêm phán:
- Sứ mệnh cao cả thiêng liêng của một thi sĩ là: Không Được Làm Thơ Dở.
Tất cả đều lặng người đi và cùng chung một ý nghĩ: Hoàng đế đúng là một minh quân. Một bài thơ dở sẽ không hoàn thành được bất cứ sứ mệnh nào. Hoàng đế nói tiếp:
- Ta đã chuẩn bị hai mươi mốt tấm bảng đen cho các ông. Mỗi ông cầm một viên phấn trắng, ta sẽ thổi còi. Khi nghe hồi còi thứ nhất, các ông bắt đầu làm thơ. Khi nghe hồi còi thứ hai, các ông phải ngưng lại ngay, không ai được phép viết thêm một chữ nào.
Ngài lấy trong túi hoàng bào ra một cái còi. Một ông thi sĩ hỏi:
- Tâu hoàng thượng, chúng thần phải làm thơ theo thi pháp nào? Sone, Ballade hay Đường thi, Lục bát phương Đông?
Hoàng đế cười lớn:
- Tùy mỗi người, ta không bắt buộc. Nhưng các ông hãy nhớ cho là: Không có thi pháp nào cho một thi sĩ bất tài.
Một ông nói:
- Thưa hoàng thượng. Xin người cho biết đề tài,
Hoàng đế chỉ vào ngực mình:
- Đề tài chính là ta, chúa tể đế quốc này!
Hai mươi mốt thi sĩ đến trước hai mươi mốt tấm bảng đen cầm hai mươi mốt viên phấn trắng. Hồi còi thứ nhất, hai mươi mốt thi sĩ bắt đầu làm hai mươi mốt bài thơ xưng tụng hoàng đế.
Hoàng đế vẫn ngậm cái còi trong miệng, ngài rảo bước sau lưng các nhà thi sĩ, dừng lại nhìn những dòng chữ các ông viết trên bảng, gương mặt ngài cau có, bực bội. Ngài gầm gừ, tức tối nhai nhai cái còi giữa hai hàm râu. Vài phút sau, hồi còi thứ hai rít lên như một tiếng thét căm giận. Các thi sĩ vội vàng ngưng viết. Có ông đã viết đươc gần kín bảng, có ông viết được một nửa, có ông mới viết được mấy dòng...
Hoàng đế bước lên thềm, ngồi xuống ngai. Hai mươi mốt ông đứng run rẩy nhìn lên. Im lặng. Bất chợt hoàng đế nói như quát:
- Các ông vẫn xưng tụng mình là thi bá thi hào. Bây giờ ta mới biết bộ mặt thật của các ông... Một lũ lừa đảo!
Không ai dám thở mạnh. Hoàng đế nói tiếp:
- Bao nhiêu năm qua rồi mà các ông vẫn quanh đi quẩn lại những từ ngữ sáo mòn như là: Thiên tài, vĩ đại, kiệt xuất, xuất chúng, lỗi lạc, bất tử, thánh nhân, siêu nhân, vĩ nhân. Ông nào cũng từa tựa như ông nào...
Im lặng. Hoàng đế nói tiếp:
- Ta cũng là người như mọi người, cũng yêu, ghét, ham muốn, hạnh phúc, đau khổ, khát vọng. Ta cũng mang phận người với những vinh quang và tủi nhục. Ta cũng có niềm vui, nỗi buồn, những tâm tình cần được chia sẻ, chứ ta đâu có phải là những mỹ từ rác rưởi mà các ông gán cho...
Vẫn yên lặng. Hoàng đế tiếp tục nói:
- Vì tội khi quân, ta sẽ dành cho các ông một hình phạt khủng khiếp, ghê rợn chưa từng có. Nhưng ta ban cho các ông một ân huệ. Ai trong các ông đoán được hình phạt ấy là gì thì ta sẽ tha thứ cho kẻ ấy...
Một người ấp úng nói:
- Muôn tâu, thần nghĩ đó là hình phạt Tứ Mã Phân Thây. Bốn con ngựa buộc vào hai tay, hai chân chạy về bốn hướng...
Hoàng đế cười nhạt, lắc đầu. Một người bước ra nói với niềm hy vọng:
- Muôn tâu hoàng thượng. Thần nghĩ đó là hình phạt Lăng Trì. Dùng dao sắc lóc từng miếng thịt.
Lần này hoàng đế cười lớn:
- Một vị hoàng đế như ta mà lại dùng đến những trò máu me dơ bẩn như thế sao? Hình phạt của ta tàn khốc, dã man hơn nhiều... Các ông nghe đây: Mỗi ông hãy đến đứng trước tấm bảng của mình, rồi thè lưỡi liếm cho sạch những cái mà các ông đã nôn mửa ra...